De congo codes

een persoonlijk verhaal over de zin en onzin van ontwikkelingssamenwerking

Als Dirk-Jan Koch bij Buitenlandse Zaken aangeeft dat hij graag in Congo geplaatst wil worden, krijgt hij direct een telefoontje van de personeelsdienst dat zijn wens gehonoreerd wordt. Kinshasa is voor diplomaten minder populair dan Kopenhagen, terwijl juist in Congo het avontuur lonkt. Als gepromoveerde ontwikkelingsdeskundige weet Koch precies welke ondersteuning de Congolezen nodig zouden hebben. Maar gaandeweg zijn reizen per uitgeholde boomstam over de Congo-rivier en op de motor diep de oerwouden in, komt hij erachter dat wat hij als internationale samenwerking ziet, Congolezen als internationale tegenwerking zien. Hij begint te doceren aan de universiteit van Kinshasa en samen met slimme studenten onderzoekt hij de schaduwkanten van de hulp. Uiteindelijk zegt hij zijn baan bij de ambassade op om als directeur aan de slag te gaan bij een organisatie waarin hij gelooft. In De Congo Codes concludeert Dirk-Jan Koch dat internationale samenwerking soms veel effectiever is dan we durven dromen, maar dat de effecten soms ook veel desastreuzer zijn dan we ons kunnen voorstellen. Het is vooral internationale desinteresse die ervoor zorgt dat Congo niet vooruit komt. Met dit persoonlijke en positieve relaas wakkert hij het debat aan over wat wij aan dit grote menselijke drama kunnen en moeten doen. Dirk-Jan Koch (1980) was op zijn zestiende al voorzitter van het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (laks). Hij was als diplomaat werkzaam in Congo en als docent verbonden aan de Katholieke Universiteit van Kinshasa. Momenteel is hij directeur van Search for Common Ground, een internationale organisatie gericht op conflicttransformatie.